Grand Théâtre, Amsterdam
Grand Théâtre, 1891. Aquarel door J.M.A. Rieke.
| Naam | Grand Théâtre, Amsterdam |
|---|---|
| Eerdere naam | Grand Théâtre des Variétés, Amsterdam, Hoogduitsche Schouwburg, Amsterdam |
| Plaats | Amsterdam |
| Type | Theatergebouw |
| Architect | Abraham van der Hart, in opdracht van de Hoogduitsche Tooneel Sociëteit |
| Bouwjaar | 1790 |
| Openingsdatum | 19 januari 1791 |
| Openingsvoorstelling | Der Triumpf der Künste van J.A. Dietrich, Das Kind der Liebe van August von Kotzebue |
Informatie
Dit gebouw was achtereenvolgens bekend als:
- Hoogduitsche Schouwburg (1790-1852)
- Grand Théâtre des Variétés (1852-1861)
- Grand Théâtre (1861-1940)
- Capaciteit: 1791: 800; 1875: 1100; 1905 : 667.
- Soort voorstellingen: Treur- en blijspelen, operettes, vaudeville, opera, ballet
Geschiedenis Grand Théâtre
In 1852 nam Abraham van Lier de Hoogduitsche Schouwburg in de Amstelstraat in Amsterdam over, en veranderde de naam in Grand Théâtre des Variétés. De naam veranderde in 1861 na een kleine verbouwing in kortweg Grand Théâtre.
Tijdens de grote verbouwing van de Stadsschouwburg op het Leidseplein (1872 tot 1874) traden de Vereenigde Toonelisten op in het Grand Théâtre, en na de brand van de Stadsschouwburg in 1890 vonden de Nederlandsche Toonelisten er gastvrijheid. Overigens hebben alle beroemde toneelspelers uit de tweede helft van negentiende eeuw in het Grand Théâtre gespeeld; ook internationale vedetten als Adelaïda Ristori, Eleonora Duse, Ernst von Possart en Sarah Bernhardt.
In 1875 werd het gebouw van binnen en van buiten grondig verbouwd – waarna Abraham van Lier op 7 september (tijdens de feestelijke opening) met een fakkeloptocht van zijn theater in de Plantage naar het Grand Théâtre werd gebracht voor een uitgebreide huldiging. Na zijn overlijden in 1887 vormden zijn zoons Isouard, Lion en Joseph, de driekoppige leiding.
Indeling en prijzen 1897
Stalles en Balcon: 1,50 / Loge 1,00 / Parterre 0,75 / Gallerij Loge 0,50 / Gallerij 0,25
Links: Abraham van Lier. Foto: Albert Greiner. Rechts: Karikatuur van Lion, Isouard en Joseph van Lier in "Abram Prikkie", 1892.
In 1938 werd een geheel nieuw ontwerp voor het Grand Théâtre gemaakt door Hamaker en Dinger. Dit ontwerp is echter nooit uitgevoerd. In 1940 ging het theater failliet. Op 27 maart van dat jaar vond de executieverkoop van het theater plaats, óp het toneel. Pas in 1946 werd het gesloopt.
Exterieur Grand Théâtre
Het Grand Théâtre, 1903. Gewassen pentekening en aquarel door Herman M.J. Misset.
De voorgevel was vrij vlak en niet erg imposant. Voor de symmetrie waren er vijf voordeuren aangebracht, waarvan er echter twee niet echt waren. Bij de verbouwing van 1875 werd de voorgevel voorzien van een luifel en gaslantaarns. In 1887 werden op last van de brandweer aan de voorgevel brandtrappen aangebracht, die bij de grote verbouwing en grondige gevelwijziging van 1905 weer verdwenen. In de gevel werd een tegeltableau aangebracht met de jaartallen 1852-1905 en op de balkonrand van de eerste verdieping stond met grote letters Grand Théâtre.
Premières
Een chronologisch overzicht van de voorstellingen, die in het Grand Théâtre, Amsterdam in première zijn gegaan:
Een alfabetisch overzicht van de voorstellingen, die in dit theater in première zijn gegaan: Premieres Grand Théâtre, Amsterdam
Bronnen
- Theaters in Nederland sinds de zeventiende eeuw. Redactie Bob Logger, Eric Alexander, Menso Carpentier Alting, Nico van der Krogt, Nathalie Wevers. Theater Instituut Nederland, 2007
- Productiedatabase